dinsdag 14 januari 2014

Mondriaan, jazz en levensvorm

Fotografie Mart van Zwam
Fotografie Mart van Zwam
Gisteren liep ik weer eens héérlijk te slenteren. Ja, ik slenter wat af als ik de tijd en kans heb. Het is geen lopen, niet wandelen, maar slenteren met het hart. En met het oog. Want het oog wil ook wat, heeft ook zo zijn zijn behoeftes. Of is het haar behoeftes?
Dat is iets wat soms verwarrend is. Is het oog nou een hem of een haar?
In ieder geval slenter ik en kijk ik in het rond. Soms overzie ik het grotere geheel en een seconde later stort ik me op een detail.
Het leven is in beweging, synchroon lopend aan mijn verschillende manieren van ervaren.

In de kern van de stad, qua symboliek bijna vergelijkbaar met mijn eigen Mart-kern, staat in Nijmegen de St. Stevenskerk. Er omheen staan oude gebouwen waaronder de schilderachtige Kanunikenhuisjes. Pal daarachter begint een heel andere bebouwing, ooit in hun tijd nieuwbouw genoemd.
Wanneer ik het geheel vanaf een afstand bekijk dan ervaar ik het als een ratjetoe van gebouwen en vormen die loskomen uit hun tijd.
En als ik me dan losmaak van het grote geheel en me focus op één van de details ontstaat er bijna als vanzelf een compositie. Een andere ordening. Een compositie van vormen en lijnen.
En voor één moment, wat soms langer duurt dan een tel, voel ik me een beetje een Mondriaan.

Pieter Cornelius (Piet) Mondriaan (Amersfoort, 7 maart 1872- New York, 1 februari 1944).
Mondriaan was één van de allergrootste kunstenaars die ons land heeft voortgebracht. Via het schilderen van onder andere landschappen ging hij steeds meer het abstracte pad op. Hij liet los, moest verder om te doen wat hij uiteindelijk wilde bereiken. Van duidelijke figuratieve beelden steeds meer richting compositie, kleur, vlak en lijn. Hij kleedde het beeld uit, pelde lagen af en verzonk in het abstracte. Gelukkig kon hij goed zwemmen.

Mondriaan ging met zijn vrouw per boot naar America. Daar aangekomen, de reis duurde een paar weken, zag hij wolkenkrabbers, hoorde hij jazz en boogie-woogie klanken.
De wereld begon opeens te swingen.
Het verhaal gaat dat Mondriaan niet van vastdansen hield, keurig en zoals het hoort. Hij danste los. Wel in contact met zijn lieftallige vrouw, maar los van elkaar. Dat was voor Nederlandse begrippen en tijdsgebonden opvattingen zéér ongebruikelijk.
Wij Nederlanders stonden op dat moment nog met onze voeten in de klei, veen of zandgrond.
Ik zou willen dat ik een tijdmachine had die me voor een moment zou kunnen verplaatsen. Even zien en ervaren wat hij zag en voelde in dat verre en swingende Amerika.

Het leven als één geheel is opgebouwd uit een niet te bevatten hoeveelheid details. Het samenzijn van de details en de versmelting ervan geven vorm.
Bewegen en dansen in het leven is wonderschoon en verrassend. Bewegen in en met licht is hemels.

Fijne dag




Geen opmerkingen:

Een reactie posten