Een vaas, kunst en een telefooncel

Fotografie Mart van Zwam

En opeens was er dan die bekende rode waas voor de ogen of een zwakke schakel in de bovenkamer, maar het gebeurde.
Een boze en gefrustreerde kunstenaar heeft in een museum in Miami een vaas van één miljoen dollar aan diggelen gesmeten.
De man was boos omdat het museum teveel aandacht zou besteden aan het werk van buitenlandse kunstenaars.
De vaas, nu in stukken, was van de hand van de beroemde Chinese kunstenaar Ai Weiwei. Misschien ken je hem wel? Dissident, kunstenaar en een man die ons met enige regelmaat een spiegel probeert voor te houden. Gelukkig voor ons is die spiegel onverwoestbaar.

Kunst roept en schreeuwt soms en maakt vaak wat los. De vaas was er een uit een serie van zestien, allemaal uit de Chinese Han-dynastie en zo'n 2000 jaar oud. En wat deed Ai Weiwei ermee? Hij beschilderde de, waarschijnlijk van zichzelf al prachtige, antieke vazen met felle kleuren.
Achter de installatie waar de vaas stond hangen ook nog eens een aantal foto's van de kunstenaar waarop te zien is hoe hij zelf een antieke vaas aan stukken laat vallen. Tja, kunst kan iets bij mensen losmaken. En dat is nou juist ook één van de bedoelingen van kunst. Tenminste dat geloof ik.

René Margritte

Kunst pakt je bij de kladden, brengt je aan het wankelen of zet je op het verkeerde been. Van kunst kun je ontdaan raken, verdrietig, vrolijk en blij. Je kunt er geboeid door raken en er tegelijkertijd een vrij gevoel van krijgen. Een staat van opwinding of juist niet? Misschien krijg je er de kriebels van of zeer prettige trillingen. Het trekt je aan of stoot je af, alles kan, alles is mogelijk.
Kunst heeft zo haar eigen energetische energie en bij kunst met een grote K is dat héél sterk aanwezig. Maar misschien vind je het gewoon mooi, ook dat is goed. Niks hoeft bij en van de kunst. De kunst zegt soms: "Ach, zie maar..."

Een kunstenaar heeft vrijheid nodig, daar schreeuwt het innerlijke om. De vrijheid om te doen wat de kunstenaar moet doen. Gewoon omdat hij niet anders kan.

Een kunstenaar als René Margritte laat ons zien dat wanneer je een ei probeert te schilderen er een vogel op het canvas kan verschijnen. René stelde ons vragen.
Bijvoorbeeld een vraag als: Wie was er eerder, de kip of het ei? Die vraag levert al veel stof tot nadenken en bijbehorende hoofdbrekens op. Maar tegelijkertijd ook de behoefte om dingen uit te zoeken en te ontdekken. Wie ben ik en wat doe ik hier?
In die vragen zit vaak een uitnodiging, zoals in een Chinese Fortune Cookie. Wil je een ontdekkingsreiziger zijn van het leven in het algemeen en jouw eigen leven in het bijzonder?

En een kapotte telefooncel dan die je tegen kunt komen in Zutphen? Nee dat is geen kunst, dat is gewoon agressie en vernielzucht.
Dat kan mijn kleine zusje ook...

Fijne dag.